[Efteling] 2020: Dubbele achtbaan Max & Moritz

[Earlyspencer]

Meningen mogen best verschillen, en van k@kken op de Efteling heb ook ik wel Gouda gegeten. Enkele clicks hiervandaan geef ik van jetjte tegen de vele vermijdbare mankementen van JedD. En ik kan niet wachten tot ze tabula rasa maken van hun nieuwste cinéma-miskleun. Maar mijn voeten doen nog steeds pijn van de vele spijkers op laag water in meerdere posts hierboven.

Meningen mogen best verschillen, maar de Efteling is een Europees top-park. Het park staat al decennialang in de Europese bezoekers-top-5 en de mondiale top-25. "Ja, omdat ze alle dagen open houden," kan je als (tegen)argument opwerpen. Maar zoals iemand hierboven terecht aangeeft, is dat eigenlijk een service waar elke bezoeker kan van profiteren. Voor de meeste mensen in en buiten BeNe moet het toch mogelijk zijn om een bezoek op een doodkalme weekdag te plannen. En wie er toch op een druk weekend is, moet maar bedenken hoeveel drukker het nog had gekund zonder de doordeweekse openingsuren. Het park is amper 25% ruimer open dan die twee hier zo veel hoger aangeprezen Duitse top-parken. Terzijde: de bedrijsfevents in de Efteling vinden quasi volledig plaats in die 25%-periode. Stellen dat Eft. z'n hoge bezoekers vooral haalt door z'n alle-dagen-open-beleid, lijkt me veel te kort door de bocht.

Ook de ligging van het park lijkt me geen al te makkelijke verklaring voor het hoge bezoekersaantal. Natuurlijk is Noord-Brabant niet het midden van nergens en zo ver weg liggen Randstad, Antwerpen en Ruhr niet. Maar het park ligt noch nabij een grootstad noch nabij een externe toeristische magneet. Bezoekers gaan m.i. dus niet toevallig naar de Eft. omdat ze massaal in de buurt wonen (stads- en agglomeratie-parken) of er in de buurt met vakantie zijn (o.a. nabij kusten en cultuursteden). Ik zie op dat gebied gelijkenissen tussen Efteling, Puy en Fou en Lego Billund. Daar ga je ook niet 'toevallig' heen en het o.v. hebben ze er ook niet mee. Eft. moet het bij mijn weten doen zonder rechtstreekse subsidies à la Energylandia, of onrechtstreekse zoals de HST-stations van Futuroscope en Disney. Eft. moet bij de kritische kenners als u en ik ook concurreren met een park dat attracties aan fabrieksprijs kan aankopen.

Volgens mij is het park ook niet te fanatiek uit op het verhogen van de bezoekcijfers. Anders hadden ze wel meer korting aangeboden dan de AH-korting. Met 1+1 gratis, gratis terugkeer of online ticketveilingen zouden ze mogelijk EP inhalen. Alle parken in de top-5 bewijzen overigens dat zelfdevaluatie niet nodig is voor cijfermatig succes.

Eft. kent dus zijn limieten en doet bijna al het mogelijke opdat de bezoekers niet langer zouden moeten wachten: nieuwe attracties, het introduceren van single-rijen, het vervangen van een weergevoelige attractie, de Hollander winterbestendig maken, ruimere openingstijden 's avonds, goedkopere tickets voor midweek-bezoeken en de aangevraagde park-uitbreiding. Ik las hier ergens de bewering dat Eft. weigert te investeren. Kom nou! Alleen al aan extra personeel betekenen sommige klantgerichte maatregelen een serieuze meerkost. En in het overgangsjaar 2019 werden miljoenen gespendeerd aan het aanpassen van Aziatische ogen en tanden en Afrikaanse lippen. Er kwamen ook enkele zwanen bij en de cinema werd vernieuwd. Ja, dat geld kon m.i. beter besteed worden, maar ik ben dan ook geen kleuter of ouder van een kleuter.

Eft. werkt met eigen IP. In tegenstelling tot o.a. de Disneys, Plopsa's en Lego's is die in Kaatsheuvel one of a kind en zoals ik het ervaar: commercieel veel minder opdringerig. Ja, er zijn ook in de Eft. externe bedrijven actief. Het zou commerciële zelfdoding zijn om dat manifest te weigeren. Maar attracties noemen naar die externe bedrijven vinden ze bij Eft. gelukkig enkele bruggen te ver. Zelfs attracties benoemen in een andere taal, vinden ze zelfverloochening, terwijl hun grootste groeipotentieel zich buiten de landsgrenzen bevindt. Dat heet ballen en visie hebben en geloven in je eigen kracht.

"Eft. heeft te weinig platte thrill". Natuurlijk wil (bijna) elk park een zo divers mogelijk publiek aantrekken, maar de hoofd-doelgroep in Eft. lijkt me toch jonge gezinnen. Thrillzoekers moeten die thrill noodgedwongen zoeken in de twee inversie-coasters en het schommelschip. Aan welk soort thrill hadden de 'kenners' overigens gedacht, rekening houdend met de zeer strenge milieurestricties? Zelfs een permanente panoramatoren mag er niet, al hebben ze dat creatief en elegant aangepakt. Een valtoren, reuze-frisbee of hoge kettingmolen lijken me bij voorbaat uitgesloten. Botsauto's, vliegtuigjes-ondersteboven en top-spins vind ik passé of te veel voorkomend in naburige parken. Mischien iets zoals Uppswinget van Liseberg, al leerde het exemplaar in Thorpe me dat veel suspense verloren gaat bij afwezigheid van een afgrond. Maar als reuze-trapeze zie ik dit nog wel dueleren met de circus-launchcoaster. Loke-Balder en Fury-Slegde zijn toch geslaagde duo's.

"Eft. heeft geen kiddie-coaster" lijkt een terechte opmerking als je rekening houdt met de hoofd-doelgroep en met het bestaande coaster-aanbod. Maar de 'kenners' mogen altijd eens een kiddie-coaster - geen familie! - vermelden met hoge capaciteit. Bob was daarom de familiecoaster met de laagste drempel. Het is dan ook wiedes dat ze deze niet door een vette thrill gaan vervangen. Dat gezeur van beperkte snelheid en hoogte vind ik dus wat ongepast, al is dat laatste wel ongelukkig voor een coaster in een Alpien thema. Natuurlijk had ook ik het graag hoger en sneller gewild, net als bij die circus-launchcoaster. Maar vooraf kankeren o.b.v. schetsen en bouwwerf-foto's vind ik toch wat vooringenomen. Mijn skeptische reserves jegens Fury werden door de coaster zelve danig ontkracht. Het veehok voor M&M kan dus wel nog iets moois worden. Trouwens, één van de beste coasters van Europa in één van de beste themazones van Europa in één van de beste parken van Europa, heeft ook een veehok. Al is het gegeven van een ander die door het rode licht rijdt, nooit een geldig excuus om daarna dezelfde fout te begaan. Misschien speelt ook mee dat een veehok meer overzichtelijk is voor personeel en dus makkelijker te evacueren.

"Eft. biedt te weinig shows aan." Ook al heeft de auteur achteraf geprobeerd om deze bewering recht te praten, ik blijf ze krom vinden. Een fan van humor-arm Raveleijn ben ik niet, maar deze weerbestendige show trekt een heel breed publiek aan en is groots in opzet en capaciteit. Net als Aquanura (op drukke dagen) wordt Raveleijn meermaals opgevoerd. Dat geldt ook voor wat Jokie doet tussen Carnaval en Cannibale, en geitje 'Earlyspencer' in het openlucht-theater van het Sprookjesbos. In het Winterpaleis wordt ook meermaals daags een zang- en dansgeval opgevoerd. Inderdaad niet mijn meug, maar het aanbod is er ... en het doelpubliek duidelijk ook. Showliefhebbers konden op +/- 15 zomerse avonden naar het Pleinen-festijn. En twee winters terug was er nog een acrobatie-gebeuren in het dak van de Zintuigen. Jammer dat dit net als de straatmuzikanten werd afgevoerd, maar het overblijvend aanbod vind ik toch bovengemiddeld. Omwille van de meerkost en de locatie, beschouw ik de voorstellingen in het groot theater als iets externs. Ik heb er zowel 'De Gelaarsde Kat' als 'Caro' bijgewoond. De eerste vond ik meer samenhangend, de tweede origineler maar ... Omdat Caro nog loopt, plaats ik mijn gedachten achter dit knopje.

Dit gedeelte bevat spoilers. Klik op onderstaande knop om het gedeelte open te klappen.

Open spoilers

************ Spoilergedeelte ************

Caro is een flinterdun coming-of-age-verhaal. Daar is op zich niks mis mee, zeker niet als het wordt gevisualiseerd met fraaie decorstukken en dito acrobatie. En vooral: het spektakel is geweven omheen de ronduit onovertroffen Efteling-muziek. Jammer genoeg worden daar enkele totaal niet in de sfeer passende popdeuntjes aan toegevoegd, o.a. over net geen 100 luchtballonnen - kon nog erger met 10.000 exemplaren - over een gele onderzeeër en over het geloof te kunnen vliegen. En die kleuters die hand-in-hand als een bende aangeklede streakers het slotakkoord verstoren, lijken me enkel een meerwaarde voor de aanwezige familieleden in de zaal.

Een post hierboven doet me denken aan 'Fraulein SS': een destijds geblondeerd 50+ster (nu 55+) die als operatrice in het station van wijlen Bob wel erg fanatiek op zoek ging naar duo's en zodoende de singles negeerde en de gehele boel vertraagde. Behalve dit kreng heb ik tijdens ca. 75 parkbezoeken steeds vriendelijke, behulpzame en enthousiaste personeelsleden ontmoet. Zelden zie je er één eenzame operator bij een attractie, of nog erger: één operator voor meerdere attracties. Dat samenwerken van operators verhoogt volgens mij de arbeidsvreugde, wat afstraalt op de bezoekers. Een minpuntje bij veel parken - zelfs toppers zoals Liseberg - vind ik jobstudenten actief bij (grote) attracties. Die zijn vaak veel minder enthousiast en betrokken, behalve met hun mobieltje. Het komt mijn veiligheidsgevoel niet ten goede. Niks daarvan bij Eft. dat me qua klantgericht personeel mogelijk hier en daar geëvenaard lijkt maar nergens overtroffen. Al kan dit subjectieve gevoel ook ingegeven zijn door de taalbarrières buiten NL-VLA.

Kan iemand verduidelijken wat fout is bij de bagage-service van Baron, en bij alle operaties hier? Ik ben een fan van bandje-voor-tasje-systeem, tenzij het knudde wordt uitgevoerd. Dat is volgens mij geenszins het geval bij Baron maar wel bij b.v. Krake in Heide. Daar word je als backpacker de toegang tot de wachtrij ontzegd. Je moet er om de hoek een shop in en dan een trap op, om je tas in te leveren. Gevolg: misverstanden, tijdverlies, drukte op een daarop niet voorziene plaats en ... het niet beschikken over je tas in de mogelijk lange wachtrij. Misschien ergeren Baronrijders zich over het legertje personeel. Een kinder-lengte-meter bij de ingang van de wachtrij, nog één net voor het station en dan ook nog eens bij o.a. Vogelrok, JedD en Hollander zou inderdaad efficiënter kunnen op een centrale plaats nabij de park-ingang. Of gaat de klacht om de voorshows na het veehok i.p.v. halverwege? Dan is er opnieuw minder toezicht op de wachtenden en bestaat de kans dat bij weinig drukte één of enkele voorshows worden geskipt. Afgelopen voorjaar dwong P.Ast ons op een kalme dag tot een bypass voorbij alle drie de voorshows van le Défect(!) de César.

Verblijfervaring heb ik niet in dit park op 70 autokilometers van m'n woonst. Dat verblijfgasten early-ride-time genieten, vind ik als dagbezoeker best OK. Het garandeert me dat een aantal grote attracties al operatief is voorafgaand aan het officiële openingsuur. En misschien gaan die verblijfgasten na enkele geprivilegieerde ritten iets minder fanatiek van wachtrij naar wachtrij hollen eenmaal ook het plebs zich daar komt vertonen. Mijn catering-ervaring beperkt zich grotendeels tot een ongezonde snack uit de stationsmuur of een dessert bij Polle's. Dat laatste doe ik meer omwille van de bewegende decoratie dan omwille van de honger of trek.

Van k@kken op dit top-park ken ik ook wel iets, je hoeft er de intro van deze post niet voor te herlezen. Mijn ergernis begint al op de hoofdparking. Door de afwezigheid van geschilderde markeringen, parkeert men vaak 'te weinig schuin'. Gevolg: veel auto-kontjes hangen boven de doorrij-strook. Als abonnee ben ik vaak een vroeg-verlater, wat soms onmogelijk is zonder hulp van co-chauffeur op de parking. Nog een ergernis: de thema-zonering is soms onsamenhangend. Waar staat 'Anderrijk' voor? En passen oldtimers en een koloniaal station in een 'ruig' gebied? Ter plaatse stoort het me helemaal niet, maar op de plattegrond oogt het wat ondoordacht. Je moet er wel ruig je plas of andere kunnen ophouden. Een extra toiletpunt tussen Baron en Hollander of Hollander en JedD lijkt me hoognodig, zowel voor wie er de soms lange wachtrijen trotseerde als voor lui op de vergaap-pleinen van Baron en Hollander. Nog eentje: de fastpass van Python is meer een non passaran voor wie er geen heeft. Ik zie enige analogie voor wie met een oude diesel de stad niet meer mag binnenrijden: meer ergernis dan oplossing.